إنا لله و إنا إلیه راجعون
غلطی مشهور در ترجمه آیه شریفه :
انا لله و انا الیه راجعون
آیات قرآن کریم معانی دقیق و عمیقی دارند که متاسفانه معمولا به خاطر یک ترجمه غلط و ناصحیح ، معنی اصلی آیه فراموش ، و همان معنی غلط در ذهن جامعه جای می گیرد .
یکی از این آیات شریفه همین آیه استرجاع (( انا لله و انا الیه راجعون می باشد )) که متاسفانه معنای غلطی از این آیه در ذهن همه ما نهادینه شده و آن اینکه : همه از خداییم و به سوی خدا باز میگردیم ؛ و حال آنکه این معنی غلط و اشتباه است و احتمالا سر منشأ این ترجمه غلط ( که قطعا سهوی نیست ) تفکرات و اندیشه های صوفیانه و عارفانه بوده که همه موجودات را از خدا می دانند !!
اما ترجمه صحیح و درست این ایه که با افکار اسلامی و دیگر آیات قرآنی هم سازگاری دارد این است : همه از آن خداییم و به سوی او باز میگردیم ؛ همه ما از آن و متعلق به خداوند متعال هستیم نه اینکه همه از خدا باشیم .
شاید در نگاه اول برای شخص ، تفریق و تمایز بین این دو معنی بیهوده به نظر برسد ، اما با اندکی دقت و تامل خواهیم دید که تفاوت بسیار مهم است و معنای اول هیچ سنخیتی با اندیشه های خالص اسلامی و قرآنی و روایی ندارد و یک اندیشه ی صوفیانه و باطل بیش نیست !
مسلم خاطری1399/5/26 20:51:59
Share This Story, Choose Your Platform!
سلام علیکم حاج آقا خاطری بزرگوار.بنده از ارادتمندان مخلص حضرتعالی هستم. گرچه نه عارف و صوفی هستم و نه متکلم.اما وقتی انسان با دقت به موضوع نگاه میکنه، معنی دوم از آیه، باعث گسستگی پیوند بین دو جمله و بی معنی و لغو کردن جمله دوم خواهد شد و از خداوند حکیم،بعید است سخن لغو بگوید. چرا که میفرماید و انا الیه راجعون. دقت کنیم اولا بین دو جمله واو عطف قرار داده و نشان از پیوند و ارتباط دو جمله است. ثانیا در جمله دوم سخن از رجعت هست ،اون هم بصورت صفت فاعلی . یعنی بصورت پیوسته و مستمر .خب بازگشت غیر از رفتن و سیر کردن است. بلکه بازگشت یعنی رفتن به جایی که قبلا آنجا بوده ایم و از آنجا آمده ایم. وگرنه قید بازگشت بی معنی میشد.عنایت کنید که حتی بر فرض جمله اول را طبق سلیقه و نظر شما معنی کنیم باز هم فرقی نمیکند.چرا که جمله دوم در ذات خودش از خدا بودن را دارد. ما به سوی او باز میگردیم(نه اینکه میرویم)خودش به تنهایی یعنی ما به آنجایی بازگشت کننده هستیم که از همانجا آمده ایم. اما نکته مهمتر اینکه معنی دوم نه تنها باطل بلکه خطرناک و مستلزم نسبت دادن ضعف و نقص به خداوند است. فکر میکنم نیازی به توضیح نداره.از جسارتم و همچنین اطاله کلام عذرخواهی میکنم. این برداشت بنده بود در قضاوت بین دو نظر.
سلام. مرحوم شریف لاهیجی در تفسیر این آیه اینگونه بیان کرده اند که ما از آن خداییم و او مالک ماست و به سوی جزای او (ثواب یا عقاب او) بازگشت می کنیم. چون خداوند منزه از آن است که برای او سمت و سویی قائل شویم بلکه بازگشت ما و انتهای مسیر ما به جزای او یعنی ثواب و عقاب اوست.
سلام علیکم. جناب احسان بزرگوار. تفسیر مرحوم شریف لاهیجی برخلاف ظاهر آیه است و برای تفسیر خلاف ظاهر آیه باید دلیل و یا قرینه داشته باشیم که در اینجا هیچ دلیلی برای تفسیر جناب شریف لاهیجی وجود ندارد. اما این تفسیر علاوه بر اینکه خلاف ظاهر آیه است، نه تنها مشکل را حل نکرد، بلکه به آن افزود. چرا که عرض کردیم در آیه صحبت از رجعت شده و از آنجا که هاء ضمیر در الیه، به خداوند برمیگردد، این رجعت ابدی است. از طرفی رجعت بمعنای بازگشت است. یعنی بازگشت به موطن اصلی و اولیه که از آنجا آمدیم. مگر ما از جزای خداوند و ثواب و عقاب او آمده ایم که به جزای خداوند باز گردیم ؟ به نظر میرسد بعضی از آقایان بزرگوار، به جای حل یک مشکل خود،میخواهند صورت مسئله را پاک کنند. خب رجعت بسوی خداوند مستلزم سمت و سو داشتن خداوند نیست که ما بخواهیم از پیش خود، آیه را حمل به معنای دیگری کنیم. خداوند بارها در قرآن فرموده: الیه المصیر. در تمام قرآن مصیر با ص آمده نه با سین. مصیر از صیرورت میآید بمعنی: شدن. نه از سیر بمعنای حرکت کردن. لذا فرض سمت و سو داشتن خداوند در عبارت : الیه المصیر، اصلا مطرح نیست. اگر دقت کنیم، میبینیم که خداوند راه تاویل های نادرست را بر ما بسته و چاره ای جز این نداریم که بپذیریم بازگشت به سوی خداست نه از طریق مسیر بلکه از طریق مصیر. و رجعت، همانطور که عرض کردیم بمعنای بازگشت به همانجایی است که از آنجا آمده ایم و موطن اولیه ی ما بوده. و موطن اولیه ی هستی خداوند بوده نه جزا و ثواب و عقاب او. موید باشید.